Năm nay 24 tuổi, cô Griselda Grajales, người dân cộng đồng bản địa Emberá, đã tham gia vào dự án của tổ chức phi chính phủ Adopta Bosque Panama nhằm bảo tồn loài vẹt xanh đuôi dài, với số lượng ước tính chỉ còn 3.700 con trên toàn thế giới và nằm trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).

Bà mẹ hai con thành thạo trèo lên những thân cây cao chót vót trong rừng già Panama để đặt và săn sóc tổ vẹt nhân tạo - những bồn nhựa hình trụ dung tích gần 190l được đục lỗ, có vật liệu bên trong mô phỏng các hốc cây trong tự nhiên nơi vẹt làm tổ. Với ưu điểm dung tích lớn, các bồn nhựa này có thể sử dụng từ 20-30 năm nếu được bảo trì thường xuyên.

Loài vẹt Ara ambiguus có chiều dài cơ thể khoảng 79 cm và nặng khoảng 1,5 kg, sống trong những tán cây có độ cao không dưới 35m. Theo ông Guido Berguido, Giám đốc Adopta Bosque, hoạt động khai thác gỗ và phá rừng làm nông gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến số lượng vẹt xanh đuôi dài. Người dân cũng bắt vẹt non để bán với giá 500-1.000 USD/con ở địa phương, giá có thể lên đến 10.000-20.000/con ở bên ngoài. Ngoài ra, vẹt có tập quán làm tổ trong các hốc cây nhưng lại không có khả năng khoan hốc cây, do đó chúng phải phụ thuộc vào các hốc tự nhiên trên các thân cây mục, có thể gãy đổ trước bất kỳ yếu tố tự nhiên hay do con người nào.

Đó là động lực thôi thúc Adopta Bosque triển khai dự án làm tổ nhân tạo dựa vào cộng đồng ở La Marea, một ngôi làng heo hút ở tỉnh Darién, nơi có rừng rậm Darien là biên giới tự nhiên giới Panama và Colombia. Cô Griselda là thành viên mới nhất trong nhóm người dân địa phương được đào tạo để leo lên những thân cây rất cao với sự hỗ trợ của dây thừng chuyên nghiệp. Nhóm sẽ đặt và chăm sóc tổ, cũng như theo dõi và ghi nhận số lượng cá thể vẹt xanh đuôi dài, đổi lại họ sẽ được nhận một khoản phụ cấp.               

Công việc tương đối vất vả, vì việc leo lên những thân cây hàng chục mét tốn rất nhiều sức và đường đi cũng rất hiểm trở, phải cuốc bộ hàng giờ dọc theo những con đường lầy lội trong môi trường ẩm ướt, nhiều thú hoang. Mặc dù được nhận phụ cấp, đối với những người tình nguyện niềm vui lớn nhất khi tham gia dự án là được nhìn thấy những chú vẹt tuyệt đẹp có nguy cơ tuyệt chủng làm tổ trong nơi trú ẩn an toàn do họ tạo ra, sinh sôi và phát triển trong môi trường tự nhiên./.

BTNO